Próchnica u dzieci - sposoby zapobiegania

Jako troskliwa mama z pewnością chcesz zapewnić dziecku wszystko, co najlepsze. Dlatego już od wczesnego dzieciństwa powinnaś zadbać o zdrowie jego jamy ustnej. Początki próchnicy u dzieci mogą pojawić się już w okresie niemowlęctwa, a o chorobie tej mówi się już nawet jako problemie społecznym. Co jesteś w stanie zrobić, żeby jej zapobiec?

Początki próchnicy - jakie są ich powody?

Dane dotyczące próchnicy nie pozostawiają złudzeń, że problem jest bardzo rozpowszechniony. Ma ją co drugie dziecko w wieku do 3 lat, mimo iż istnieją skuteczne sposoby jej zapobiegania.(1) Jakie są przyczyny próchnicy? Choroba ta może wynikać z wielu czynników, jednak przede wszystkim jej powodem jest obecność w jamie ustnej bakterii (np. Streptococcus mutans), które rozkładają cukry obecne w produktach żywnościowych i wytwarzają kwasy stopniowo niszczące szkliwo. Im więcej cukrów prostych w diecie, które są dla nich pożywką, tym ryzyko próchnicy wzrasta. Inne przyczyny psucia się zębów to złe nawyki higieniczne (pozostawanie na zębach resztek jedzenia) oraz skłonność genetyczna. Objawy próchnicy u dzieci mogą pojawić się już w pierwszym roku życia. Psucie się zębów sygnalizowane jest przez ból oraz pojawienie się ciemnych plamek na zębach. Kiedy choroba osiąga zaawansowane stadium, szkliwo ulega zniszczeniu i pojawiają się ubytki. Wówczas konieczna jest interwencja dentysty. (1,2)

Dlaczego zapobieganie próchnicy jest tak ważne? Popsute zęby stanowią nie tylko problem estetyczny, ale także powodują przykre dolegliwości bólowe, choroby miazgi, ozębnej, kości szczęk, czasami skutkują wadami zgryzu i zaburzeniami estetyki twarzy oraz zakażeniami jamy ustnej. Popsute zęby i braki w uzębieniu wpływają także negatywnie na komfort całego życia. (3)

Zapobieganie próchnicy u dzieci

Już od pierwszych miesięcy życia dziecka zadbaj o zdrowie jego zębów. Jak to zrobić? Postaraj się przestrzegać poniższych zasad (1,3):

• nie podawaj dziecku butelki z mlekiem lub słodkimi napojami przed snem lub w nocy, wtedy wydzielanie śliny jest mniejsze,
• nie pozwalaj dziecku zasypiać z butelką (nawet, jeśli uważasz to za dobry sposób na jego uspokojenie) - to może przyczynić się do rozwoju próchnicy butelkowej,
• ogranicz cukry proste w diecie dziecka - to pomoże zapobiec rozwojowi próchnicy w dzieciństwie, a ponadto maluch nie przyzwyczai się do słodkiego smaku, co wpłynie pozytywnie na jego ogólny stan zdrowia w przyszłości,
• nie zwlekaj z pierwszą wizytą u stomatologa - wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy, że maluch powinien mieć pierwszą konsultację u dentysty już w drugim półroczu życia,
• unikaj całowania dziecka w usta, gdyż w ten sposób łatwo przenieść na niego bakterie próchnicotwórcze - czułe buziaki dawaj malcowi w czoło,
• z wiekiem uświadamiaj swoją latorośl o tym, jak ważna jest pielęgnacja zębów, ponadto dawaj zdrowy przykład i dbaj o własne uzębienie z należytą starannością.

Jeśli spotkałaś się z opinią, że karmienie piersią przyczynia się do rozwoju próchnicy u dziecka, musisz wiedzieć, że to nie powód, aby odstawić malca od piersi, gdyż mleka modyfikowane mają gorszy wpływ na stan zębów niż naturalne. Zadbaj o odpowiednią higienę jamy ustnej malca, a Twój pokarm nie powinien mu zaszkodzić.(1)

1. Żukowska-Rubik M. Karmienie piersią a próchnica zębów u dziecka. http://pediatria.mp.pl/lista/158832,karmienie-piersia-a-prochnica-zebow-u-dziecka Sesja z dnia: 26.07.2017

2. Pawka B. i wsp. Próchnica zębów u dzieci problemem społecznym. Problemy Higieny i Epidemiologii 2010; 91(1):5-7

3. Chłapowska J. Opieka stomatologiczna nad dzieckiem w wieku 0-5 lat - kryteria profilaktyki i leczenia. http://www.zebymalegodziecka.pl/backend/photos/userfiles/1/pliki/
PRII/OPIEKA%20STOMATOLOGICZNA%20NAD%20DZIEKCIEM.pdf Sesja z dnia: 26.07.2017

4. Szczepańska J. i wsp. Zalecenia higieniczne w obrębie jamy ustnej dla dzieci i młodzieży. Nowa Stomatol 2015; 20(3): 125-130

Autor: Ewa Skuta